waterbewustbouwen.be / kennis / waterrobuust bouwen / taw 'tweede algemene waterpassing' voor architecten

Waterrobuust bouwen

TAW 'Tweede Algemene Waterpassing' voor architecten

Ir.-Arch. Julie Alboort • 16 juni 2016

Het TAW staat voor de ‘Tweede Algemene Waterpassing’. Het is het Belgische hoogtereferentievlak.

Van het nut van een eenduidige positiebepaling, zowel voor x en y, als voor de hoogte, is iedereen overtuigd. Hierbij is het echter zeer belangrijk om duidelijke afspraken te maken, zodat iedereen de coördinaten correct interpreteert. Daarom zijn er in ieder land homogene en duidelijk gedefinieerde referentiesystemen nodig. Vanaf het ontstaan van België tot nu werden er diverse hoogtereferenties gebruikt, maar sedert 1946 is de ‘Tweede Algemene Waterpassing’ (TAW) het enige officiële hoogte-referentiesysteem voor ons land.

Hoogtes TAW worden uitgedrukt in meter en geven aan welke het peil is van een bepaald punt t.o.v. het nulpunt. De nul waarde, vastgelegd bij conventie, komt overeen met het gemiddeld laagwaterpeil (eb) te Oostende (afgeleid uit meerjarige getijmetingen uitgevoerd op het einde van de 19e eeuw).

Het TAW referentievlak werd door het Nationaal Geografisch Instituut (NGI) tastbaar gemaakt via hoogtemerktekens. Dit zijn meestal metalen trapeziumvormige bouten die werden ingemetseld in bestaande gevels of in betonnen palen. Er werden ruim 19000 hoogtemerktekens geplaatst, regelmatig verspreid over België. De hoogteverschillen tussen alle merktekens werden via optische waterpassing bepaald. Deze meettechniek is zeer tijdrovend, maar garandeert een zeer hoge nauwkeurigheid (een paar mm standaard afwijking).

Dit netwerk van hoogtemerktekens kan worden gebruikt om lokale hoogtemetingen aan vast te koppelen en voor elk zelf gekozen punt of locatie de TAW-hoogte te bepalen. Het was ook de basis voor onder meer de hoogtelijnen op de topografische kaarten en het Digitaal Hoogtemodel Vlaanderen (DHM).

Onder de koepel ‘Geopunt’ (www.geopunt.be), een portaal voor geografische overheidsinformatie, bevinden zich een aantal digitale kaarten (waaronder de Watertoetskaart) waarop de hoogte TAW kan worden afgelezen; hierin zit telkens het DHM Vlaanderen verwerkt. De nauwkeurigheid van dergelijke hoogtebepaling is in het beste geval, voor goed identificeerbare punten, 5 cm. Een vlakke, verharde weg is bijvoorbeeld beter en eenduidiger te identificeren dan een hobbelige akker of weide. Indien men een hogere nauwkeurigheid of een grote betrouwbaarheid wenst bij een hoogtepaling, is het aangewezen beroep te doen op een landmeter.

Met een GPS ontvanger de hoogte meten is geen goed idee, omdat de nauwkeurigheid te sterk varieert en het resultaat niet berekend is ten opzichte van het TAW-vlak. Landmeters kunnen echter wel, gebruik makend van gesofisticeerde ontvangers en correctiemodellen, tot een correct resultaat komen via GPS.

Raadplegen www.geopunt.be voor raadplegen TAW-hoogtepeilen?

Je kan het DHM visualiseren door een kaart toe te voegen of door naar ‘Hoogtekaart’ te gaan. Je kan een hoogtewaarde opvragen door op een locatie te klikken:

Je kan ook een hoogteprofiel tekenen. Maak hiervoor gebruik van het gereedschapsicoontje rechts onderaan (tools < hoogte):

Opgelet: een nauwkeurige bepaling van TAW-peilen is uitermate belangrijk voor het overstromingsveilig bouwen. Als er advies gegevens wordt om bijvoorbeeld vloerplaten boven een bepaald TAW-peil aan te leggen, dient dit peil zeer correct bepaald te worden op de werf zodat de constructie achteraf toch niet te laag gebouwd wordt. Met die TAW-peilbepaling staat of valt het overstromingsvrij zijn van een gebouw!

terug naar overzicht