Waterrobuust Delhaize-gebouw
architectenkantoor AAVO
3d-visualisatie© Aavo
3d-visualisatie© Aavo
Watertoetskaart
Het Delhaize warenhuis in Denderleeuw is gelegen naast de Oude Dender. De site en het gebouw kampten al enige tijd met een aantal problemen. Het gebouw dateerde uit de jaren ’60 en voldeed niet langer aan de hedendaagse normen inzake functionaliteit, duurzaamheid en stabiliteit. Op de site waren de circulatiestromen en de inrichting van het terrein dringend aan herziening toe. Maar door de ligging naast de Oude Dender was ook het overstromingsrisico van de site zeer reëel. Het terrein ligt immers deels in mogelijk en deels in effectief overstromingsgevoelig gebied. Tijdens de overstromingen van 2010 kreeg de omgeving heel wat wateroverlast te verduren met grote schade tot gevolg.
Met de herontwikkeling van de site wensten de bouwheren de heersende problemen aan te pakken. Het architectenkantoor Aavo zette zijn schouders onder de opdracht en het resultaat mag er zijn: vandaag rijst een hedendaagse retailwinkel uit de grond en ook de site wordt integraal aangepakt. Bijzonder aan het ontwerp is de win-back op het watersysteem: met hun ontwerp creëert Aavo extra ruimte voor water en reduceert daarmee het heersende overstromingsrisico.
De site bevindt zich ruimtelijk gezien op een goed gelegen locatie op wandelafstand van het marktplein van Liedekerke. Waterrobuust bouwen was daarom een goede keuze ten opzichte van op zoek te gaan naar een nieuwe locatie buiten overstromingsgevoelig gebied, maar verder van het centrum en andere voorzieningen.
Het concept van het gebouw is helder en logisch. De winkel wordt op overstromingsveilige hoogte herbouwd op kolommen. Het niveau onder de winkel is half verzonken ten opzichte van het maaiveld en wordt ingericht als overdekte parking. Hiermee worden een aantal problemen tegelijk aangepakt. Het overstromingsrisico van de winkel wordt sterk verminderd en de parkeercapaciteit van de site wordt aanzienlijk verhoogd. De overdekte parkeerlaag is opgevat als een volledig open en overstroombare zone. Op die manier wordt ten opzichte van de oorspronkelijke situatie extra ruimte voor water gecreëerd.
Reeds in een zeer vroeg stadium werden enkele belangrijke stakeholders bij het project betrokken. Gezien de ligging van de site in mogelijk en effectief overstromingsgevoelig gebied werd het advies ingewonnen van de betrokken waterloopbeheerders, Waterwegen & Zeekanalen en de dienst Waterlopen van de provincie Vlaams-Brabant. En ook de dienst Ruimtelijke Ordening van de gemeente Denderleeuw werd van bij het begin geraadpleegd. Op die manier kon reeds in de conceptfase rekening gehouden worden met specifieke randvoorwaarden. Zo werd de inplanting van het gebouw op vraag van de adviesinstanties zo bepaald dat de Oude Dender in de toekomst opnieuw een open beek kan worden.
Watertoetskaart
Het gebouw is gefundeerd op een paalfundering en wordt opgetrokken in een prefab beton structuur waarbij de gevelpanelen worden voorzien in architectonisch uitgewassen beton met twee grijze tinten (silex-afwerking). Dit materiaal wordt uitgevoerd in combinatie met rode baksteen voor de buitentrappen en een luifel die wordt uitgewerkt in witte gladde panelen. Hoewel het gebouw in eerste instantie functioneel is opgevat, wordt door extra zorg te besteden aan de architectuur door onder andere de zichtgevels en de hoofdinkom aantrekkelijk te maken, getracht een belangrijke esthetische meerwaarde aan het geheel te geven. Op de site worden verschillende groenzones geïntegreerd als buffer ten opzichte van de straat en de aangrenzende percelen.
In overleg met de adviesinstanties werd de nulpas van de winkel vastgelegd op TAW 11m18. Dit niveau ligt 30 cm hoger dan het hoogst gekende overstromingspeil van de omgeving. Ook de technische lokalen worden op dat niveau voorzien. Om schade aan de lift(schacht) te voorkomen zullen er waterdichte schotten voorzien worden op het niveau van de overdekte parkeerlaag. De lift zelf zal in geval van een overstroming op een veilige hoogte geblokkeerd kunnen worden.
De afwatering van het gebouw en de site werd in detail uitgewerkt. Een deel van het platte dak wordt ingericht als groendak. De niet-groendaken watert af naar een hemelwaterput van 20.000l, waarvan het water zal hergebruikt worden voor de spoeling van de personeelstoiletten. In overleg met de adviesinstanties werd gekozen voor een bijkomende buffering met vertraagde afvoer. Voor het gebouw wordt gewerkt met een buffervoorziening die is ingebouwd in de parkeerlaag. Het water afkomstig van de verharde grondoppervlaktes wordt gebufferd in over-gedimensioneerde buizen van 500mm diameter. De vertraagde afvoer die is aangesloten op de Oude Dender wordt gerealiseerd door middel van een wervelventiel met een ledigingsdebiet van 10 l/s.ha. Om terugstroom uit de Oude Dender te voorkomen wordt er een terugslagklep geplaatst.
De stedenbouwkundige vergunning voor het project werd afgeleverd in het voorjaar van 2015. Het project is momenteel in werffase. De reacties van de verschillende betrokken partijen zijn alvast lovend: dit is een voorbeeldproject voor waterrobuust bouwen!