Woning Vaes-den Aantrekker
B-bis architecten
Inplanting© B-bis architecten
Grondplan GV© B-bis architecten
Grondplan +1© B-bis architecten
Snede AA'© B-bis architecten
Gevel Oost© B-bis architecten
Gevel Zuid© B-bis architecten
Watertoetskaart
Waar?
“Het project wordt gerealiseerd in mogelijk overstromingsgevoelig gebied aan de rand van Leest, een gehucht van Mechelen. Het perceel heeft een oppervlakte van 1 200 m² en maakt deel uit van een verkaveling van vijf loten. Het heeft een spits toelopende vorm die aan de voorzijde begrensd wordt door een straat en aan de achterzijde door een gracht. Achter het perceel liggen open weilanden en de Rupel. Toen de eigenaars de nog onbebouwde grond kochten, waren zij op de hoogte van de ligging in overstromingsgevoelig gebied.”
Welke problemen met wateroverlast kende de omgeving?
“De omgeving kreeg in het verleden te kampen met wateroverlast. Sinds de aankoop zijn er op het perceel nog geen problemen geweest.”
Een kleine aanvulling hierbij op basis van informatie uit de stedenbouwkundige vergunning: ‘bij de wateroverlast van november 2010 en januari 2011 zijn de garages en de lager gelegen gedeeltes van bepaalde woningen in de omgeving onder water gelopen’.
Zijn er nog waterrobuuste gebouwen in de omgeving?
“Nee, in de buurt zijn er zelfs geen opgehoogde terreinen, ondanks de problemen met wateroverlast in het verleden.”
Welke waterbestendige maatregelen legde de gemeente op?
“Voor de gemeente was een ophoping op het maaiveld niet aanvaardbaar. De woning moest gefundeerd worden op een paalfundering. Wat het niveau van de nulpas van de woning betreft, waren er geen voorwaarden.”
Wat is het concept?
“Gezien de overstromingsproblematiek kwamen we in de ontwerpfase vrij snel tot een woning die verdiepinghoog op palen rust. Zo konden we een antwoord bieden op het overstromingsrisico en een fantastisch uitzicht op de omgeving creëren. We hebben het maaiveld onder de woning doorgetrokken zodat daar geen donkere, onbenutte ruimte ontstaat. Hoe die ruimte functioneel zal worden ingevuld, zal de toekomst uitwijzen: parkeerplek voor een auto of voor fietsen, een overdekte speelruimte, een overdekt terras, …”
Welke moeilijkheden hebben jullie ondervonden?
“De aanvraag van de stedenbouwkundige vergunning verliep erg moeizaam. Aanvankelijk stootten we op een ‘njet’, onder andere op basis van de watertoets en het advies van de waterloopbeheerder. Die laatste stelde: ‘bouwen in overstromingsgevoelig gebied houdt ernstige risico’s in op wateroverlast voor de woning in kwestie en heeft bovendien mogelijke negatieve impact voor de omliggende woningen gezien het waterbergend vermogen afneemt’. Bovendien moesten we een afwijking van de verkavelingsvoorschriften vragen omdat de kroonlijsthoogte te hoog was.”
“De bouwheer is in beroep gegaan tegen de weigering omdat het dossier een voortraject had bij de dienst ruimtelijke ordening. Ze was immers net op palen geplaatst om een mogelijke overstroming op het terrein op te vangen. De bouwheer was bovendien bereid om de plannen zo te laten aanpassen dat er geen enkele bewoonbare oppervlakte of berging onder het straatniveau zou zitten.”
“Uiteindelijk werd een gunstig bouwadvies verleend op voorwaarde dat de zone onder de woning alleen op eigen risico als garage gebruikt wordt. Bij de herziening werd onder andere rekening gehouden met het feit dat er tegenover de woning een overstromingsgebied met dijk zou worden gebouwd, die gebruikt zal worden als berging voor water met de bestemming natuurgebied met recreatie. In de winter wordt de waterberging een ijspiste. De stedenbouwkundige vergunning bekomen, had dus heel wat voeten in de aarde.”
Hoe zit de structuur van de woning in elkaar?
“De woning rust op een fundering van 14 palen. Op de paalkoppen wordt een tafelstructuur gerealiseerd. Boven het maaiveld gaat de paalfundering over in vierkante betonnen kolommen, waarop een betonnen vloerplaat is gestort. De afstand tussen de kolommen is bewust beperkt gehouden, zodat de betonnen structuur slank kon blijven.”
“De bovenbouw, de eigenlijke woning dus, is opgebouwd in traditionele massiefbouw met een gevelafwerking in orde baksteen. Het gaat om een bungalow met dus slechts een niveau en een footprint van 144 m². Aan de tafelstructuur is een zwevend terras bevestigd. Het hellende vlinderdak heeft een houten dakstructuur.”
“Kostenefficiëntie was een belangrijk gegeven bij dit project. In de ontwerpfase hebben we verschillende constructiewijzen onderzocht. De huidige structuur bleek de goedkoopste oplossing, interessanter dan eenzelfde structuur in staal.”
Hoe wordt de woning ontsloten?
“Via een loopbrug die zowel de verbinding legt naar het voetpad als naar de tuin. Aanvankelijk hadden we onder de tafel een trap gepland, maar die is geschrapt om de kostprijs te drukken.”
Hoe is het rioleringsplan opgebouwd?
“Alle afvoeren lopen via een van de betonkolommen naar beneden. Overtollig hemelwater wordt geloosd in de Leiegracht achteraan het perceel. Afvalwater wordt opgepompt naar de openbare riolering aan de straat.”